डोटी जिल्ला मुलुकको पछिल्लो राजनैतिक विभाजन अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशमा पर्ने नौ जिल्ला मध्ये एक जिल्ला हो । यस जिल्लाको पूर्वमा अछाम र सुर्खेत जिल्ला, पश्चिममा डडेल्धुरा र वैतडी जिल्ला, उत्तरमाबझाङ्ग जिल्ला र दक्षिणमा कैलाली जिल्ला पर्दछ । यस जिल्लाको क्षेत्रफल २०२५ बर्ग किलोमिटर रहेको छ । विश्वमान चित्रमा यो जिल्ला २८ डिग्री ५४ मिनेट देखि २९ डिग्री २८ मिनेट उत्तरी अक्षांश र ८० डिग्री ३० मिनेट देखि ८१ डिग्री १४ मिनेट पूर्वी देशान्तरमा अवस्थित छ । यस जिल्लाको उचाई समुद्र सतहदेखि ६०० देखि ४००० मिटरसम्म अवस्थित छ । यो जिल्लालाई ७ गाउँपालिका र २ नगरपालिका गरी जम्मा १० स्थानीय तहमा विभाजन गरिएको छ । २०६८ सालको जनगणना अनुसार यस जिल्लाका कुल जनसंख्या २११,७४६ मध्ये पुरुष ९७,२५२ र महिला ११४,४९४ जना छन् । यस जिल्लाको सदरमुकाम दिपायल सिलगढी नगरपालिका हो । डोटी जिल्लाका मुख्य नदीहरुमा सेती, ठुलीगाड, टुँडालगाड, कालागाड, साइलीगाड, गण्डकीगाड आदिहुन् । साथै वनस्पतिमा साल, सल्ला, सिसौं, बाँस, निगालो, उत्तिस, कटुस, सिमल, साज आदि र वन्यजन्तु तथा चराचुरुङ्गीमा बाघ, भालु, दुम्सी, स्याल, वाँदर आदि र डाँफे, मुनाल, च्याखुरा, कालिज, ढुकुर आदि हुन् भने यस जिल्लामा पाइने जडीवुटीहरुमा चिराइतो, दालचिनी, टिमुर, वोझो सुगन्धवाल, अमला, रिठ्ठा, तेजपात पाषणवेद, बिलाजित, सुनझाडी, भार्ला, कुरिलो, चुत्रा, जटामसी, सुनगाभा, कचुर,असुरो,हर्रो,बर्रो, कुकुरडाइनो तितेपाति आदि हुन् । यस जिल्लाका धार्मिक तथा ऐतिहासिक स्थलहरुमा शैलेश्वरी मन्दिर, मष्टा मन्दिर, भिमसेन मन्दिर, कोटभैरव, भागेश्वर मन्दिर, घण्टेश्वर मन्दिर, सहश्रलिङ्ग, मालिका मन्दिर आदि तथा पर्यटकीय क्षेत्रमा खप्तड राष्ट्रिय निकुञ्ज, त्रिवेणी, नागढुङ्गा, सहश्रलिङ्ग, खप्तडदह, केदार ढुङ्गा, हात्तिपाइला क्षेत्र, घोडा, दाउन्ने, डाफेकोट, खप्तड बाबा आश्रम, बाघबुट्टे, निगालो, छतिवन ताल, केदारमेला, लानाकेदारेश्वर, भिम छेदनशिला, सेती, कर्णाली दोभान, कानाचौर आदि छन् । यहाका प्रमुख जनजातीमा क्षेत्री, ब्राह्मण, धामी/डोली, कामी, दलित, ठकुरी, मगर, सार्की, वादी,लोहार, नेवार, दशनामी/सन्यासी, थारु, कुमाल आदि छन् र साथै प्रमुख भाषामा डोटेली, नेपाली, मगर, मैथिली आदि बोलिने गरिन्छ । यहाँका मानिसहरुको प्रमुख पेशा कृषि नै हो। धान, गहुँ, मकै, कोदो, जौ, आलु, अदुवा, भटमास, वेसार, गहत, मसुरो, खुर्सानी, मास, फापर,तोरी, केरा, लसुन, सुन्तला, वदाम आदि यहाँका प्रमुख उत्पादन हुन् ।
धर्म अनुसार जनसंख्या
हिन्दु
२०९७१०
बौद्घ
१५९१
इस्लाम
११६
किराँत
१
क्रिलश्चियन
२७३
प्रकृति
१४
बोन
०
जैन
०
बहाई
६
शिख
०
उल्लेख नभएको
१७६
परिवारमा महिलाको नाममा घर जग्गा
घर जग्गा दुबै भएका
६९७
जग्गा मात्रै भएका
५५१
घर जग्गा दुबै नभएका
३९९५९
उल्लेख नभएका
१७६
वित्तीय संस्था
बैंक
१९
सहकारी
१९१
सुरक्षा युनिट
नेपाल प्रहरी युनिट
१४
ससस्त्र प्रहरी युनिट
०